Strefa Schengen, nazwana od małej miejscowości w Luksemburgu, gdzie podpisano jej założycielski układ w 1985 roku, jest jednym z najbardziej przełomowych osiągnięć w historii integracji europejskiej. Ten obszar, do którego obecnie należy 26 krajów, umożliwia swobodne przemieszczanie się osób pomiędzy państwami członkowskimi bez konieczności przechodzenia kontroli na granicach wewnętrznych. Pomimo różnorodności kulturowej i politycznej tych państw, Strefa Schengen stanowi unikalny projekt, który demonstruje, jak daleko Europa posunęła się w kierunku eliminacji przeszkód i budowania wspólnoty opartej na spójnych zasadach i wzajemnym zaufaniu. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest Strefa Schengen, jakie państwa do niej należą, jakie przynosi korzyści oraz jakie są jej wyzwania i perspektywy na przyszłość.
Historia i rozwój strefy schengen
Historia Strefy Schengen rozpoczyna się od podpisania Porozumienia Schengen w 1985 roku przez pięć państw: Francję, Niemcy, Belgię, Luksemburg i Holandię. Celem porozumienia było zniesienie kontroli na wspólnych granicach i promowanie swobodnego przepływu osób. Konwencja z Schengen, podpisana w 1990 roku, wprowadziła wspólne zasady dotyczące polityki wizowej, azylowej i kontroli granic. Z biegiem lat coraz więcej krajów przystępowało do Strefy Schengen, która teraz obejmuje większość państw Unii Europejskiej oraz kilka państw spoza UE, takich jak Norwegia, Islandia, Szwajcaria i Liechtenstein.
Państwa należące do strefy schengen
Do Strefy Schengen należy 26 państw, z których większość stanowią członkowie Unii Europejskiej. Są to: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Holandia, Hiszpania, Islandia, Włochy, Latvia, Litwa, Luksemburg, Malta, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Liechtenstein i Węgry. Irlandia i Cypr są członkami UE, które nie należą do Strefy Schengen, podczas gdy Norwegia, Islandia, Szwajcaria i Liechtenstein są państwami Schengen, które nie są członkami UE.
Korzyści płynące ze strefy schengen
Strefa Schengen przynosi szereg korzyści zarówno dla obywateli państw członkowskich, jak i dla osób spoza UE. Główne korzyści to:
– Swobodne przemieszczanie się – obywatele mogą podróżować bez kontroli granicznych wewnątrz Strefy Schengen, co ułatwia turystykę, handel i codzienne poruszanie się.
– Wspólna polityka wizowa – ustanowienie jednolitych procedur wizowych dla osób spoza Schengen zapewnia uproszczenie i standaryzację procesów.
– Współpraca policyjna i sądowa – państwa Schengen intensywnie współpracują w walce z przestępczością transgraniczną, terroryzmem oraz w wymianie informacji o zagrożeniach bezpieczeństwa.
Wyzwania i krytyka
Mimo wielu korzyści, Strefa Schengen stanowi także źródło wyzwań i krytyki. Kryzys migracyjny, który nasilił się w 2015 roku, oraz zagrożenie terroryzmem skłoniły niektóre państwa do czasowego przywrócenia kontroli granicznych. Wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi zostało wystawione na próbę, a skuteczność i przyszłość całego systemu Schengen były przedmiotem debaty. Dodatkowo, różnice w krajowych politykach azylowych i brak jednolitej polityki migracyjnej UE stanowią wyzwania dla spójności Strefy Schengen.
Przyszłość strefy schengen
Przyszłość Strefy Schengen wydaje się być przedmiotem ciągłych negocjacji i reform. Unia Europejska pracuje nad wzmocnieniem zewnętrznych granic Schengen oraz implementacją nowych technologii do monitorowania ruchu granicznego, co ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa. Ponadto, dyskutowane są zmiany w systemie azylowym i wspólna polityka migracyjna, które mają poprawić zarządzanie napływem migrantów i uchodźców. Pomimo wyzwań, Strefa Schengen pozostaje kluczowym elementem europejskiego projektu integracyjnego, symbolizującym jedność, swobodę i otwartość.
Podsumowanie
Strefa Schengen symbolizuje jedno z największych osiągnięć europejskiej integracji, umożliwiając swobodne przemieszczanie się milionów osób i zapewniając jednocześnie wspólne ramy bezpieczeństwa i współpracy. Pomimo napotykanych trudności, jej wyjątkowy charakter i oferowane korzyści sprawiają, że jest ona cennym elementem Europy. Jako żywy projekt, Strefa Schengen będzie kontynuować swoją ewolucję, dostosowując się do zmieniających się realiów geopolitycznych i społecznych, aby sprostać oczekiwaniom i potrzebom przyszłości.
